Πειραματισμός #2: Cartoneras
Εργαστήριο «Cartoneras: γράφοντας ανθρωπολογία αλλιώς»
Με έναυσμα το κίνημα εκδόσεων cartoneras*, διοργανώσαμε και υλοποιήσαμε ένα εργαστήριο ανθρωπολογικής γραφής. Αναζητώντας εναλλακτικές μεθόδους διάδοσης της ανθρωπολογικής γνώσης και νέα σχήματα συν-γραφής και συν-δημιουργίας, προσκαλέσαμε φοιτητές/τριες και απόφοιτους της Κοινωνικής Ανθρωπολογίας -αλλά και συναφών επιστημονικών πεδίων- να συμμετάσχουν στη δημιουργία και έκδοση ενός τεύχους cartoneras που θα αποτύπωνε και θα μετέφερε εκτός των ορίων της πανεπιστημιακής κοινότητας ανθρωπολογικούς στοχασμούς και εθνογραφικές παρατηρήσεις, καθιστώντας με αυτόν τον τρόπο περισσότερο ορατή την κοινωνική ανθρωπολογία στη δημόσια σφαίρα.
Από τον Απρίλιο 2020 ως τον Ιανουάριο 2021 συναντιόμασταν στις οθόνες μας μαζί με τον Τάσο Μακρή, την Πένυ Πασπάλη, τη Χριστίνα Ρούμπου, τη Βάσω Τασιά, την Ηλέκτρα Ναούμ, μπλέκοντας τις σκέψεις και τις γραφές μας. Με τον καιρό δημιουργήσαμε μαζί -αν και από απόσταση- το πρώτο μας cartoneras και γίναμε η συγγραφική ομάδα «ΑΚΑΜάτρες».
Με αφορμή μια χρονιά που μετρήσαμε πολλές απώλειες, όχι μόνο εξαιτίας της πανδημίας, και που ζήσαμε πολλές πολιτικές αποφάσεις, οι οποίες νιώσαμε ότι στόχευαν όχι μόνο στον περιορισμό μας, αλλά στη δημιουργία δυστοπικών προδιαγραφών για το μέλλον μας, αποφασίσαμε να μιλήσουμε στο πρώτο μας cartoneras για ανάσες.
Ανάσες που στριμώχνονται σε ανάερα και στενάχωρα σπιτικά, σε one size πατρόν, που σιγοσβήνουν κάτω από γκρίζους ουρανούς και τη λογική του κέρδους, που αγωνίζονται ενάντια σε πατριαρχικά καθεστώτα και κόβονται βίαια, που στέκουν μετέωρες ανάμεσα στο “εδώ” και στο “εκεί”, που σωπαίνουν και συμμορφώνονται. Για τις ανάσες μας που μετράμε αντίστροφα, παντού και πάντα, εν γνώσει μας ή μη.
Λόγω των ιδιαίτερων συνθηκών το πρώτο μας cartoneras δεν είχε τσαλακωμένες σελίδες, ζωγραφιές από παστέλ χρώματα και χάρτινο εξώφυλλο. Δεν μοιράστηκε από χέρι σε χέρι, σε καταστήματα, καφενεία και σχολεία, ούτε στόλισε κάποιο ράφι βιβλιοθήκης. Απέκτησε ψηφιακή μορφή και κυκλοφόρησε διαδικτυακά. Μέχρι να έρθει η στιγμή να σκαλίσουμε τις σκέψεις μας σε χαρτόνι, καλούμε όλ@ς εσάς να το ξe-φυλλίσετε!
Καλή σας ανάγνωση!
Από τον Απρίλιο 2020 ως τον Ιανουάριο 2021 συναντιόμασταν στις οθόνες μας μαζί με τον Τάσο Μακρή, την Πένυ Πασπάλη, τη Χριστίνα Ρούμπου, τη Βάσω Τασιά, την Ηλέκτρα Ναούμ, μπλέκοντας τις σκέψεις και τις γραφές μας. Με τον καιρό δημιουργήσαμε μαζί -αν και από απόσταση- το πρώτο μας cartoneras και γίναμε η συγγραφική ομάδα «ΑΚΑΜάτρες».
Με αφορμή μια χρονιά που μετρήσαμε πολλές απώλειες, όχι μόνο εξαιτίας της πανδημίας, και που ζήσαμε πολλές πολιτικές αποφάσεις, οι οποίες νιώσαμε ότι στόχευαν όχι μόνο στον περιορισμό μας, αλλά στη δημιουργία δυστοπικών προδιαγραφών για το μέλλον μας, αποφασίσαμε να μιλήσουμε στο πρώτο μας cartoneras για ανάσες.
Ανάσες που στριμώχνονται σε ανάερα και στενάχωρα σπιτικά, σε one size πατρόν, που σιγοσβήνουν κάτω από γκρίζους ουρανούς και τη λογική του κέρδους, που αγωνίζονται ενάντια σε πατριαρχικά καθεστώτα και κόβονται βίαια, που στέκουν μετέωρες ανάμεσα στο “εδώ” και στο “εκεί”, που σωπαίνουν και συμμορφώνονται. Για τις ανάσες μας που μετράμε αντίστροφα, παντού και πάντα, εν γνώσει μας ή μη.
Λόγω των ιδιαίτερων συνθηκών το πρώτο μας cartoneras δεν είχε τσαλακωμένες σελίδες, ζωγραφιές από παστέλ χρώματα και χάρτινο εξώφυλλο. Δεν μοιράστηκε από χέρι σε χέρι, σε καταστήματα, καφενεία και σχολεία, ούτε στόλισε κάποιο ράφι βιβλιοθήκης. Απέκτησε ψηφιακή μορφή και κυκλοφόρησε διαδικτυακά. Μέχρι να έρθει η στιγμή να σκαλίσουμε τις σκέψεις μας σε χαρτόνι, καλούμε όλ@ς εσάς να το ξe-φυλλίσετε!
Καλή σας ανάγνωση!
Μπορείτε να κατεβάσετε το τεύχος Ανάσες πατώντας εδώ
*Cartoneras
To κοινωνικοπολιτικό και καλλιτεχνικό εκδοτικό κίνημα των cartoneras εμφανίστηκε στο Μπουένος Άιρες το 2003 ως επακόλουθο της οικονομικής κρίσης που έπληττε τότε την Αργεντινή και η οποία επηρέασε και τον χώρο των εκδόσεων. Καρτονέρος και καρτονέρας αποκαλούνται στη Λατινική Αμερική οι άνθρωποι που μαζεύουν χαρτόκουτα και άλλα ανακυκλώσιμα υλικά και τα πουλάνε σε εργοστάσια ανακύκλωσης ως πηγή εισοδήματος. Οι πρωτεργάτες του κινήματος cartoneras, συγγραφείς, ποιητές, καλλιτέχνες και εκδότες, σκέφτηκαν ότι θα μπορούσαν να παράγουν βιβλία σε χαμηλό κόστος χρησιμοποιώντας ως εξώφυλλο τα χαρτόκουτα που θα προμηθεύονταν από τους καρτονέρος, έναντι αντιτίμου κατά τρεις έως πέντε φορές πιο υψηλό, ωστόσο, από αυτό που τους πρόσφεραν τα εργοστάσια ανακύκλωσης. Με αυτό τον τρόπο, οι εκδόσεις cartoneras κατόρθωσαν να διαθέτουν βιβλία σε χαμηλή τιμή -τα οποία πωλούν οι δημιουργοί τους στον δρόμο-, διευκολύνοντας την πρόσβαση στη γνώση σε όλους/ες και κυρίως στους οικονομικά αδύναμους, ενώ συγχρόνως στήριζαν τους/τις καρτονέρος/ας και αύξαναν την ορατότητά τους. Επίσης, το κίνημα έδωσε τη δυνατότητα να εκδοθούν άγνωστοι συγγραφείς και να ακουστούν φωνές και ιστορίες οι οποίες διαφορετικά θα παρέμεναν στην αφάνεια. Το κάθε βιβλίο των εκδόσεων είναι μοναδικό καθώς οι δημιουργοί τους ζωγραφίζουν το εξώφυλλο στο χέρι. Σήμερα υπάρχουν εγχειρήματα cartoneras σε όλη τη Λατινική Αμερική, τις ΗΠΑ και σε χώρες της Ευρώπης και της Αφρικής, τα οποία, εκτός από τις εκδόσεις, διοργανώνουν εκθέσεις βιβλίου και εργαστήρια σε γειτονιές και σχολεία.
To κοινωνικοπολιτικό και καλλιτεχνικό εκδοτικό κίνημα των cartoneras εμφανίστηκε στο Μπουένος Άιρες το 2003 ως επακόλουθο της οικονομικής κρίσης που έπληττε τότε την Αργεντινή και η οποία επηρέασε και τον χώρο των εκδόσεων. Καρτονέρος και καρτονέρας αποκαλούνται στη Λατινική Αμερική οι άνθρωποι που μαζεύουν χαρτόκουτα και άλλα ανακυκλώσιμα υλικά και τα πουλάνε σε εργοστάσια ανακύκλωσης ως πηγή εισοδήματος. Οι πρωτεργάτες του κινήματος cartoneras, συγγραφείς, ποιητές, καλλιτέχνες και εκδότες, σκέφτηκαν ότι θα μπορούσαν να παράγουν βιβλία σε χαμηλό κόστος χρησιμοποιώντας ως εξώφυλλο τα χαρτόκουτα που θα προμηθεύονταν από τους καρτονέρος, έναντι αντιτίμου κατά τρεις έως πέντε φορές πιο υψηλό, ωστόσο, από αυτό που τους πρόσφεραν τα εργοστάσια ανακύκλωσης. Με αυτό τον τρόπο, οι εκδόσεις cartoneras κατόρθωσαν να διαθέτουν βιβλία σε χαμηλή τιμή -τα οποία πωλούν οι δημιουργοί τους στον δρόμο-, διευκολύνοντας την πρόσβαση στη γνώση σε όλους/ες και κυρίως στους οικονομικά αδύναμους, ενώ συγχρόνως στήριζαν τους/τις καρτονέρος/ας και αύξαναν την ορατότητά τους. Επίσης, το κίνημα έδωσε τη δυνατότητα να εκδοθούν άγνωστοι συγγραφείς και να ακουστούν φωνές και ιστορίες οι οποίες διαφορετικά θα παρέμεναν στην αφάνεια. Το κάθε βιβλίο των εκδόσεων είναι μοναδικό καθώς οι δημιουργοί τους ζωγραφίζουν το εξώφυλλο στο χέρι. Σήμερα υπάρχουν εγχειρήματα cartoneras σε όλη τη Λατινική Αμερική, τις ΗΠΑ και σε χώρες της Ευρώπης και της Αφρικής, τα οποία, εκτός από τις εκδόσεις, διοργανώνουν εκθέσεις βιβλίου και εργαστήρια σε γειτονιές και σχολεία.
